Het zomaar ontwormen van schapen en geiten is weinig zinvol en kost daarnaast een hoop moeite en geld. Over het algemeen hebben volwassen schapen en geiten voldoende afweer opgebouwd tegen maagdarmwormen. Lammeren hebben deze afweer echter nog niet opgebouwd. Het is dus noodzakelijk dat zij in contact komen met maagdarmwormen, maar dit mag niet tot schade en/of diarree leiden. Men noemt dit een gecontroleerde besmetting.

Hoe weet u nu of u uw lammeren moet ontwormen. Allereerst moet de mate van besmetting vastgesteld worden. Dit kan middels mestonderzoek Tijdens dit onderzoek wordt er met de microscoop naar worm eieren gezocht en deze worden geteld. Aan de hand van deze wormei-telling kan worden besloten om wel of niet te ontwormen. Naast de wormei-telling kan er ook onderscheidt worden gemaakt tussen de soorten worm-eieren en gekeken kan worden of coccidiën ook een rol spelen. Aan de hand van deze uitkomst en bedrijfsspecifieke situaties kan er vervolgens een behandelplan worden opgesteld om uw schapen gezond te houden. Tevens is het mogelijk dat de schapen een wormbesmetting hebben zonder dat hierbij diarree wordt gezien.

Naast het behandelen met ontwormingsmiddelen (anthelmintica) zijn er ook andere maatregelen om de wormbesmetting te minimaliseren. Hierbij kan gedacht worden aan beweidingsschema’s . Het land waarop de ooien met lammeren in het voorjaar de eerste keer naar buiten gaan, moet zo veel mogelijk wormvrij (schoon) zijn. Daarna moeten de ooien met lammeren steeds worden verweid naar land waar bij voorkeur minimaal drie maanden geen schapen of geiten hebben gelopen: verweid tot 1 juli minimaal elke drie weken en daarna elke twee weken.

Om in te kunnen spelen op een mogelijke wormbesmetting is het aan het raden om ruim voor het volgende weideseizoen een beweidingsschema te maken. Houd hierbij rekening dat de weide waar de ooien met lammeren als eerste naar toe gaan in het najaar als eerste kaal is en ook niet meer wordt beweid. Op deze manier krijgt elk perceel zo lang mogelijk, maar minimaal drie maanden rust, waardoor de infectiedruk op deze weiden aanzienlijk afneemt. Als u zich niet aan dit schema kunt houden doordat u bijvoorbeeld te weinig land heeft, laat dan een mestmonster onderzoeken vanaf vier weken nadat uw lammeren op niet-veilig land zijn gekomen. Neem voor vragen over specifieke situaties contact op met de praktijk.

Ons laboratorium biedt u de mogelijkheid om snel en eenvoudig mestonderzoek te laten doen. Met name bij lammeren met diarree kan dit van belang zijn. Bij deze groep is het belangrijk om onderscheid te maken tussen diarree veroorzaakt door maagdarmwormen en diarree veroorzaakt door coccidiose.

Afhankelijk van de grootte van de koppel is het belangrijk om van minimaal vier dieren mestmonsters af te nemen. Het verzamelen van mestmonsters vanaf de grond is minder geschikt. Deze monsters kunnen namelijk vervuild zijn met wormen die vanuit de bodem komen (en mogelijk dus ook niet het probleem vormen).

Door middel van een “sedimentatie” en “flottatie” proef (scheiden van de wormeieren uit de mest, door gebruik te maken van verschillen in het soortelijk gewicht) kunnen de wormeieren gescheiden worden van de mest. Om te bepalen of er wormeieren in de mest zitten en voor een differentiatie wordt het resultaat van de eerder genoemde proef bekeken onder een microscoop. Beelden van enkele veel voorkomende verwekkers kunt u hier onder aan zien.